Definicja samodzielności

Rzecz wydaje się prosta – osoba samodzielna to taka, która sama wykonuje powierzone jej zadania lub czynności. Teoretycznie potrafi się zorganizować, nie trzeba jej pilnować. Czy to również Twoja definicja „samodzielności”?

W świecie biznesu niejednokrotnie okazuje się, że to, co nam wydaje się oczywiste, dokładnie takie nie jest. Dla jednych samodzielność oznacza pełną organizację i działanie, dla innych może być tym, co wykonają według konkretnej i dopracowanej listy tasków.

Człowiek samodzielny to zwykle osoba niezależna, mogąca decydować o sobie, dająca sobie radę i niepotrzebująca pomocy, w konsekwencji tworząca odrębną całość. Czy w kontekście organizacji taka postawa jest możliwa? Poza samodzielnością osoba ta powinna być również odpowiedzialną za swoje zadania, potrafiącą ponosić konsekwencje działań własnych oraz mieć odpowiedni poziom motywacji do pracy (szczególnie ważny punkt, bo co jeśli co do zasady jest samodzielna, ale zupełnie brak jej zaangażowania z powodu niewystarczających bodźców motywacyjnych?).

Już na tym etapie rozważań o „samodzielności” pojawia się kilka podrzędnych wątków, które składają się na stan faktyczny. W takim razie czym właściwie jest owa samodzielność?

O samodzielności człowieka decyduje nie tylko jego zaangażowanie w swoje obowiązki, poziom kompetencji, czyli posiadana przez niego wiedza i doświadczenie i osobowość, definiująca nawyki i predyspozycje. Oprócz czynników wewnętrznych, bezpośrednio dotyczących pracownika, istotną rolę pełnią uwarunkowania zewnętrzne, niezbędne do osiągnięcia przez niego autonomii. 

Należą do nich między innymi dostępne zasoby (bez odpowiednich narzędzi trudno jest realizować powierzane zadania) i uprawnienia posiadane na danym stanowisku. Osoba, która nie ma kluczowych informacji, nie będzie w stanie dobrze samodzielnie zaplanować i wykonać swojej pracy. Tak samo dzieje się w przypadku, gdy zakres obowiązków został nie do końca dobrze i zrozumiale przedstawiony. Nie bez znaczenia jest również poziom zaufania przełożonych do pracownika, w jego wiarygodność i zdolność do wykonania powierzonych zadań. 

Kiedy wszystkie te warunki zostaną spełnione, możemy mówić o osiągnięciu samodzielności.